یک ضد آفتاب خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

امروزه با توجه به تنوع زیادی که در انواع محصولات آرایشی و بهداشتی از جمله ضدآفتاب ها وجود دارد، انتخاب بهترین یا مناسب ترین گزینه برای هر فرد، کمی دشوار شده است. اگر قرار است در معرض آفتاب قرار بگیرید، استفاده از ضد آفتاب خوب برای جلوگیری از آفتاب سوختگی، پیری زودرس پوست و سرطان پوست بسیار مهم است.

در این مقاله میخوانید که برای انتخاب ضدآفتاب مناسب پوست خود باید چه نکاتی را در نظر بگیرید و همچنین خواهید فهمید که ویژگی های یک ضدآفتاب خوب شامل چه مواردی میشود.

انتخاب ضدآفتاب خوب و مناسب به چه معناست؟

چند سال پیش، انتخاب یک ضد آفتاب خوب به این معنی بود که فقط به دنبال فاکتور محافظت کننده در برابر آفتاب (Sun Protection Factor- SPF) باشید که به معنای میزان محافظت ضد آفتاب از پوست شما در برابر نوع خاص و سرطانزای اشعه ماوراء بنفش خورشید (ultraviolet- UV) یعنی UVB است. اشعه UVB میتواند باعث سوختگی پوست شود. اما تحقیقات اخیر نشان دادهاند که اشعه ماورا بنفش نوع A یا UVA نیز خطر سرطان پوست را افزایش میدهد.

اشعه UVA باعث آفتاب سوختگی نمیشود، اما به پوست نفوذ میکند و باعث چین و چروک میشود. تخمین زده شده است که تا 90 درصد تغییرات پوستی که در سنین بالا برای افراد رخ میدهد در واقع به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه UVA در تمام طول عمر بوده است. بنابراین امروزه ضدآفتاب های چند منظوره (broad-spectrum) از مناسب ترین گزینه های ضدآفتاب هستند، زیرا از پوست در مقابل هر دو اشعه مضر خورشید یعنی UVA و UVB محافظت میکنند.

ویژگی های ضدآفتاب خوب

هنگام انتخاب ضد آفتاب مناسب خود باید در مورد SPF، مواد تشکیل دهنده و نوع ضدآفتاب فکر کنید. همچنین باید عواملی مانند ایمنی و مسمومیت احتمالی، آلرژی به هر یک از مواد تشکیل دهنده و اینکه آیا ضد آفتاب انتخابی شما میتواند تعادل هورمونی شما را مختل کند یا خیر را در نظر داشته باشید. این موارد به طور جزئی به شرح زیرند:

به نوع پوست خود نیز توجه کنید

برای استفاده از ضد آفتاب بهتر است ابتا نوع پوست خود را بدانید. اگر آکنه یا پوست چربی دارید، بهتر است از ضد آفتابی استفاده کنید که دارای برچسب غیر کمدوژنیک است. این برچسب بدین معنی است که ضدآفتاب منافذ پوست را مسدود نمیکند و باعث ایجاد جوش نمی شود. اگر پوستی خشک دارید به دنیال ضد آفتابی باشید که حاوی مرطوب کننده و یا آبرسان باشند . اگر پوستتان حساس است بهتر است ضد آفتابی انتخاب کنید که حاوی مواد معدنی باشد این ضد آفتاب ها دارای اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم برای محافظت از پوست است. آنها در روی پوست شما نشسته و مانعی برای محافظت از پوست شما ایجاد می کنند.

SPF کرم ضد آفتاب

همانطور که گفته شد، SPF مخفف فاکتور محافظت در برابر آفتاب است؛ یعنی میزان محافظت ضد آفتاب در برابر اشعه UVB. (محافظت در برابر اشعه UVA، در SPF رتبه بندی نمیشود.) تولیدکنندگان ضدآفتاب، درجه SPF را بر اساس مدت زمانی که برای آفتاب سوختگی پوست با کرم ضد آفتاب لازم است در مقایسه با پوست بدون کرم ضد آفتاب محاسبه میکنند. از این رو متخصصان پوست، استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل 30 را توصیه میکنند.

توجه کنید که کرمهای ضد آفتاب با SPF بیشتر از 50 تنها مقداری محافظت بیشتری نسبت به SPF های پایین تر در برابر اشعه UV ایجاد میکنند، اما میزان زمان محافظت آنها با SPF های پایین تر یکسان است. همچنین کرم ضد آفتاب غالباً به اندازه کافی روی پوست زده نمیشوند و می توانند به راحتی هنگام شنا یا تعریق شستشه شود. در نتیجه میتوان گفت که میزان اثرگذاری کرم های ضد آفتاب نیز ممکن است کمتر از حد SPF ارائه شده آنها باشد.

ضدآب یا ضدتعریق بودن ضدآفتاب

به این معناست که SPF ضدآفتاب تا 40 الی 80 دقیقه (بسته به شدت ضدآب بودن آن) در مقابل آب و تعریق مقاوم هستند.

مواد تشکیل دهنده ضدآفتاب

ضدآفتاب ها حاوی فیلترهایی هستند که با دو روش منعکس یا جذب کردن اشعه UV، از پوست محافظت میکنند. این فیلترها دو نوع اصلی دارند عبارتند از:

• ارگانیک: فیلترهای ارگانیک اشعه UV را قبل از رسیدن به پوست شما جذب میکنند و آن را به مقدار کمی گرما تبدیل میکنند. به عنوان مثال میتوان به دارچین، سالیسیلات و بنزوفنون اشاره کرد.
• غیر ارگانیک: فیلترهای غیر ارگانیک تابش اشعه UV را منعکس و پراکنده میکنند، مانند دیاکسید تیتانیوم و اکسید روی. ضد آفتابهای غیر ارگانیک به طورمعمول پوست را کمتر تحریک میکنند.

ضد آفتاب ها همچنین میتوانند با انواع لوازم آرایشی نیز ترکیب شوند؛ برای مثال برخی از کرمهای مرطوب کننده، کرم پودر، پنکیک، رژلب، بالم لب، رژگونه و… حاوی مقادیر کمی SPF بوده و خاصیت ضدآفتاب دارند. همچنین برخی از متخصصان توصیه کرده اند که برای محافظت در مقابل اشعه UVA بهتر است به دنبال کرم ضدآفتابی باشید که حداقل یکی از مواد زیر را در ترکیبات خود داشته باشد: اکامسول (ecamsule)، آووبنزون (avobenzone)، اکسیبنزون (oxybenzone)، دیاکسید تیتانیوم (titanium dioxide)، سولیزوبنزون (sulisobenzone) یا اکسید روی (zinc oxide).

نوع ضدآفتاب

ضدآفتاب ها در اشکال مختلفی در بازار ارائه میشوند که برای انتخاب هر کدام باید جوانب مثبت و منفی آنها را در نظر بگیرید، از جمله:

• کرم ها: رایجترین شکل ضدآفتاب های موجود در بازار کرم ها هستند. کرم های ضدآفتاب برای انواع پوست (چرب، خشک، مختلط) قابل استفاده هستند و مخصوصاً اگر پوست خشکی داشته باشید، مناسبترین انتخاب برای شما خواهند بود.
• لوسیون: لوسیونهای ضدآفتاب اغلب برای استفاده در سطوح بزرگ بدن مانند دست و پاها و… مورد استفاده قرار میگیرند. لوسیون ها معمولاً کم چربتر از کرم ها هستند.
• ژل: ژل های ضدآفتاب معمولاً در نواحی مودار پوست مانند سر یا قفسه سینه بهترین عملکرد را دارند. همچنین برای پوستهای چرب و مختلط نیز میتوانند گزینه خوبی باشند.
• استیک (Stick): استیک های ضدآفتاب برای استفاده در اطراف چشم مفید هستند. از مزایای این نوع ضدآفتابها این است که میتوانند بههمراه ضدآفتابهای دیگر روی پوست زده شوند.
• اسپری: استفاده از اسپری های ضدآفتاب برای کودکان گزینه راحتی است. همچنین برای استفاده روی بخش های دیگر پوست بهجز صورت نیز مناسب هستند. توجه کنید که برای جلوگیری از استنشاق محصول، آن را نزدیک صورت یا دهان اسپری نکنید.

توجه کنید که کرم های ضدآفتاب در دو حالت رنگی و غیررنگی عرضه میشوند. کرم های ضدآفتاب رنگی، پوشش خفیفی به شکل کرمپودر روی صورت شما بر جای میگذارند؛ درحالیکه کرم های ضدآفتاب غیررنگی هیچ رنگ و پوششی ندارند. انتخاب هریک از این حالات بستگی به سلیقه شما دارد.

نکات مهم هنگام استفاده از ضد آفتاب ها

هنگام استفاده از کرم های ضد آفتاب:

• حداقل 15 دقیقه قبل از بیرون رفتن، ضدآفتاب را پوست خود بزنید.
• سعی کنید ضدآفتاب خود را از برندهای معتبر و شناخته شده بخرید. همچنین با یک متخصص پوستی نیز برای انتخاب بهترین ضدآفتاب مناسب پوست خود مشورت کنید.
• در تمام سطوح پوست که در معرض آفتاب قرار میگیرند مانند گردن، گوشها و حتی بالای سر از ضد آفتاب استفاده کنید. همچنین رژ لب یا بالم لبی با SPF حداقل 30 نیز به لبهای خود بزنید.
• از آنجا که اشعه UV میتواند از میان ابرها عبور کند، حتی در صورت ابری بودن هوا نیز از ضدآفتاب استفاده کنید.
• تاریخ انقضا ضد آفتاب را قبل از خرید بررسی کنید.
• برای کودکان زیر 6 ماه از ضدآفتاب استفاد نکنید. برای سایر کودکان نیز از ضدآفتابهای مخصوص کودکان استفاده کنید.
• در تمام فصول مختلف سال از ضد آفتاب استفاده کنید. حتی در منزل نیز درصورتی که در معرض نورگیر یا پنجره ها قرار دارید، بهتر است از ضدآفتاب به عنوان یک کرم روزانه استفاده کنید.

چگونه و چه زمانی باید ضد آفتاب بزنم؟

بهترین زمان استفاده از کرم ضد آفتاب حدود 15 دقیقه قبل از قرار گرفتن در مقابل نورخورشید است. کرم ضد آفتاب باید روی پوست تمیز و خشک استفاده شود. در تمام قسمتهای پوست که توسط لباس پوشانده نشده اند، باید ضد آفتاب باشد. ضد آفتاب باید هر دو ساعت یک بار استفاده شود ، یا بیشتر اگر در حال شنا یا تعریق هستید. برای محافظت کامل از SPF ضد آفتاب ، باید آن را به مقدار مناسب استفاده کنید.

حتی بالاترینSPF های ضدآفتاب نیز از پوست در برابر 100 درصد اشعه های مضر خورشید محافظت نمی کنند. علاوه بر ضد آفتاب ، ما عینک آفتابی ، کلاههای لبه باز ، لباس محافظ و سایه بان را در صورت امکان توصیه می کنیم. همچنین به خاطر داشته باشید که نشستن در زیر سایبان محافظت کافی را ایجاد نمی کند زیرا اشعه خورشید به راحتی از شن و آب منعکس می شود.

نکاتی برای محافظت از پوست از آفتاب

سرطان پوست شایع ترین سرطان در جهان است ولی خبر خوب این است که این یک بیماری تا حد زیادی قابل پیشگیری است. در اینجا چند نکته برای محافظت از پوست در مقابل آفتاب گفته شده است

• از آفتاب به ویژه آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر خودداری کنید و فریب روزهای ابری را نخورید. بنیاد سرطان پوست تخمین می زند که حداکثر 80 درصد اشعه ماورا بنفش مضر خورشید می تواند به ابرها نفوذ کند.
• قانون سایه را دنبال کنید و آن را به کودکان خود بیاموزید: اگر سایه شما کوتاه تر از شما است، اشعه خورشید در قوی ترین حالت خود قرار دارد و وقت آن است که دنبال سایه باشید.
• لباس محافظ بپوشید، از نوعی پارچه استفاده کنید که وقتی آن را جلوی نور قرار می دهید نمی توانید از آن مشاهده کنید.
• عینک آفتابی را با محافظت در برابر اشعه ماورا بنفش تهیه کنید، عینکی که حداکثر 99 درصد یا 100 درصد اشعه UV را جذب می کند.
• ضد آفتاب را فراموش نکنید و آن را به صورت و بدن خود بمالید و برای لب خود هم از بالم لب های حاوی spf استفاده کنید و در طول روز ان را تمدید کنید.

در صورت آفتاب سوختگی چه باید کرد

آفتاب سوختگی هنوز هم ممکن است اتفاق بیفتد. اگر دچار سوختگی شدید، باید فوراً آن را درمان کنید تا بدتر نشود. از آفتاب خودداری کنید و برای تسکین سوختگی از آلوئه استفاده کنید. بعد از 24-48 ساعت از مواد محافظ پوست مانند کره کاکائو یا وازلین استفاده کنید تا لباس باعث تحریک سوختگی نشود. برای جلوگیری از ناراحتی از لباس های سبک و گشاد استفاده کنید. مصرف داروهای ضد التهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن را در نظر بگیرید تا درد خود را به حداقل برسانید.